آژانس خبری کارآفرینان اقتصاد_کرمان؛ مهسا حقانیت: امروز هنرمندان تعزیه استان کرمان با تلاش‌های بسیاری که برای رشد این هنر آیینی و مذهبی ایرانی انجام داده‌اند، حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و تلاش کرده‌اند با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد این هنر در بخش‌های نمایشی، موسیقی، فرم و رنگ لباس‌ها برای گنجاندن فرهنگ عاشورایی در کُنج دل و جان کودکان و نوجوانان گام بردارند.

روستای ده‌زیار؛ خاستگاه تعزیه کرمان

محرم و صفر که از راه می‌رسد، بسیاری از شیعیان و به‌ویژه بچه هیئتی‌ها برای ایجاد شور و شعور حسینی کارهای زیادی انجام می‌دهند که برپایی مجالس تعزیه از جمله این کارهاست.

هیئت تعزیه‌خوانی حضرت ابوالفضل(ع) روستای ده‌زیار از فعال‌ترین هیئت‌های تعزیه کرمان است که قدمتی به بلندای بیش از یک قرن دارد، تعزیه‌خوانان این هیئت به‌مناسبت‌های مختلف آستین‌ها را بالا می‌زنند و به اجرای تعزیه در نقاط مختلف استان کرمان و حتی کشور می‌پردازند.

همین چند روز قبل بود که تعزیه‌خوانان هیئت تعزیه‌خوانی حضرت ابوالفضل(ع) ده‌زیار یا حسین(ع)‌گویان در یکی از زمین‌های خاکی شهرک ولایت شهر کرمان مجالس تعزیه را برپا کردند، از تعزیه حُر و تعزیه حضرت عباس(ع) تا تعزیه شهادت آقا سیدالشهدا (ع).

هرچند تعزیه به‌عنوان نمایش آیینی و مذهبی ایرانی‌ها به‌علت برخورداری از ویژگی‌های منحصربه‌فرد در بخش‌های نمایشی، موسیقی، فرم و رنگ لباس‌ها و بیان مطالب با اشعار حماسی و مذهبی همیشه طرفداران زیادی دارد، اما در این میان استقبال پرشور کودکان، نوجوانان و جوانان از این هنر نشان می‌دهد، فعالان این عرصه به‌خوبی توانسته‌اند برای گنجاندن فرهنگ عاشورایی از طریق تعزیه و با زبان هنر در کُنج دل این نسل گام‌های خوبی بردارند.

تعزیه امام حسین(ع) جانسوزترین تعزیه است

صالح صدیق ۳۱ سال دارد، از ۹ سالگی تعزیه‌خوانی را در هیئت تعزیه‌خوانی حضرت ابوالفضل(ع) روستای ده‌زیار آغاز کرده است، وی به خبرنگار کارآفرینان اقتصاد می‌گوید: پدرم در تعزیه ده‌زیار شاه‌نسخه‌خوان بود و من که با او به جلسات تعزیه می‌رفتم، به تعزیه‌خوانی علاقه‌مند شدم.

وی که صدای بسیار زیبایی دارد، یادآور می‌شود: در گروه تعزیه هر شخصی که صدایش بهتر است و بتواند راست‌کوک و چپ‌کوک را بخواند؛ شاه‌نسخه‌خوان می‌شود.

صدیق که بیشتر شبیه حضرت ابوالفضل(ع) را می‌خواند، ادامه می‌داد: وقتی سنم پایین‌تر بود، شبیه حضرت علی اکبر (ع) را می‌خواندم، اما سنم بالاتر که رفت و بزرگترخوانی شد، شبیه حضرت ابوالفضل(ع) و امام حسین(ع) را می‌خوانم.

وی از علاقه خود به تعزیه شهادت امام حسین(ع) سخن به‌میان می‌آورد و بیان می‌کند: این تعزیه را بیشتر دوست دارم، شاید به‌خاطر اینکه نسبت به دیگر تعزیه‌ها، بخش‌های جان‌سوزتری دارد.

مشکلات اجرای تعزیه تمام‌شدنی نیست

این جوان تعزیه‌خوان با اشاره به یکی از خاطرات ماندگار خود می‌گوید: محرم ۶، یا هفت سال قبل در تعزیه شهادت حضرت علی‌اکبر(ع) که من شبیه‌خوان ایشان بودم، قرار بود یکی دیگر از شبیه‌خوانان ضربه‌ای را به روی سپر من بزند، با او قرار گذاشتیم قبل از آمدن به پشت سرم فریادی بزند تا متوجه شوم و سپرم را بالا بگیرم.

صدقی می‌افزاید: او دیر نعره کشید و من سپرم را دیر بالا آوردم و او با دو دست خود شمشیر را گرفته بود و با تمام قدرت شمشیر را توی سرم زد زیرا می‌خواست ضربه محکمی بر روی سپر باشد که صدایش بیاید و وجهه نمایشی خوبی داشته باشد، اما شمشیر با همین شدت توی فرق سرم خورد، او ترسیده بود و گوشه میدان نشسته بود.

وی با اشاره به اینکه بعد از این ضربه دیگر نیازی به پاشیدن جوهر روی پیشانی و صورت نبود و خون خودم روی سر و صورتم ریخت، عنوان می‌کند: سرم، ۶، هفت تا بخیه خورد، خانمی که بخیه می‌زد، گفت، حالا واجبه تعزیه بخوانی که این طور بشوی، نگاهی کردم و گفتم عشقی دارد تعزیه‌خوانی و این ضربه در مقابل چیزی که ۱۴۰۰ سال قبل اتفاق افتاده چیزی نیست.

صدقی در بخش دیگری از سخنان خود استقبال از تعزیه‌ها را مطلوب ارزیابی می‌کند و ادامه می‌دهد: روستای ده‌زیار خاستگاه تعزیه کرمان شده است و تعزیه ده‌زیار در کشور شناخته شده و حرف برای گفتن دارد، اما هنوز هم برای اینکه مجالس تعزیه را برگزار کنیم با یکسری مشکلاتی رو‌به‌رو هستیم و این مشکلات تمام‌شدنی هم نیستند.

وی در پایان سخنان خود خاطرنشان می‌کند: رقابت بین گروه‌های تعزیه وجود دارد که رقابت سالمی است.

می‌خواهیم شجاعت و محبت عاشورا را به‌ تصویر بکشیم

در همین حال هوشنگ انکوتی از تعزیه‌خوانان قدیمی و مسؤول هیئت تعزیه‌خوانی حضرت ابوالفضل(ع) روستای ده‌زیار است، او 65 سال سن دارد و حدود 40 سال است در عرصه تعزیه فعالیت می‌کند، وی به خبرنگار کارآفرینان اقتصاد می‌گوید: تعزیه روستای ده‌زیار از 100 سال قبل از ما اجرا داشت اما به‌صورت سنتی و فقط در روزهای تاسوعا و عاشورا اجرا می‌کردند.

وی ادامه می‌دهد: از سال ۶۵ با برادرم که از من کوچکتر است و به کار هنری علاقه‌مند بود، پیگیری کردیم و تعزیه در ده‌زیار به‌صورت کلاسیک آغاز شد و از جوانان خوش‌صدا هم استفاده کردیم.

انکوتی اضافه می‌کند: هدف‌مان این بود یک‌هزارم از شجاعت‌ها، ایثارگری‌ها، محبت، ایستادگی و ولایتمداری عاشورا را به تصویر بکشیم و به لطف اباعبدالله‌الحسین(ع) توانستیم این کار را به‌نحو احسن انجام دهیم.

وی عنوان می‌کند: پسرم آقا ثارالله، آن زمان 5 سال داشت و هنوز مدرسه هم نمی‌رفت و شبیه‌خان سکینه‌خاتون یا رقیه‌خاتون بود و ما باید در گوشش اشعار را می‌خواندیم و او می‌آمد و در میدان اجرا می‌کرد و امروز او در عرصه تعزیه ملی حرف برای گفتن دارد.

ترکه انار بر کف دستان پیشکسوت تعزیه

این تعزیه‌خوان پیشکسوت یادآور می‌شود: تعزیه در استان کرمان گسترش پیدا کرد و امسال توانستیم، نهمین سوگواره ملی تعزیه را در روستای ده‌زیار همزمان با سالروز ارتحال جانگذار امام خمینی(ره) برگزار کنیم.

انکوتی تصریح می‌کند: بهترین تعزیه‌خوان‌ها را در هیئت تعزیه‌خوانی حضرت ابوالفضل(ع) روستای ده‌زیار داریم و اجرای تعزیه به‌صورت ملی هم انجام می‌دهیم.

وی به بیان خاطره‌ای شنیدنی از محدودیت‌های حضور در آیین تعزیه در دوران قبل از انقلاب می‌پردازد و می‌گوید: یادم هست کلاس پنجم دبستان در روستای ده‌زیار بودم، نزدیک تاسوعا و عاشورا معلم‌مان گفت، هیچ‌کس حق ندارد به مراسم شبیه‌خوانی برود.

انکوتی ادامه می‌دهد: من مبصر کلاس بودم، به بچه‌ها گفتم من که به مراسم تعزیه‌خوانی می‌روم هر کس هر کار می‌خواهد، بکند، به مراسم  تعزیه‌خوانی رفتم و سپر شبیه‌خوان حضرت عباس(ع) را هم گرفته بودم و جابه‌جا می‌کردم، معلم‌مان وقتی فهمید ما در تعزیه شرکت کرده‌ایم با ترکه انار به کف دست ما زد.

وی با تاکید بر اینکه بچه‌ها به نمایش‌های مذهبی، دلاورانه و شجاعانه علاقه دارند، اضافه می‌کند: 25 سال شبیه حضرت عباس(ع) بوده‌ام و هرچند گریه در این تعزیه نداریم، اما بیان شجات ایشان کودکان و نوجوانان را به‌وجد می‌آورد، بچه‌ها از مشاهده گذشت و احترام حضرت عباس(ع) به امام حسین(ع) لذت می‌برند.

این پیشکسوت تعزیه با اشاره به آثار اجتماعی تعزیه بر کودکان و نوجوانان خاطرنشان می‌کند: ما حتی بچه‌هایی را در کنارمان داشته‌ایم که خجالتی بوده‌اند، اما با حضور در تعزیه توانسته‌اند چنان اعتمادبه‌نفسی به‌دست آوردند که امروز به مدارج بالایی در رشته قرائت قرآن رسیده‌اند.

انکوتی می‌گوید: بچه‌ها وقتی در میدان تعزیه می‌روند، مانند نوه خودم که  کلاه‌خود بر سر می‌گذارد و سوار اسب می‌شود، دل‌شان می‌خواهد خودشان هم این‌طور شجاع باشند.

ما در خانه اباعبدالله(ع) هیچ‌کاره‌ایم

وی در پایان سخنانش با اشاره به لطف ائمه اطهار(ع) در همه مراحل زندگی خود و فرزندانش تصریح می‌کند: گاهی می‌خواهیم تعزیه‌ای را اجرا کنیم و عده‌ای دشمنی می‌کنند، اما آقا امام حسین(ع) خودشان راه را باز می‌کنند بدون اینکه ما کاری انجام دهیم و ما در این خانه هیچ‌کاره‌ایم.

انتهای پیام/۸۰۰۱۹/ب